Moğol Tarihi Kitap Alıntıları – A. Konstantin d’Ohsson

Sultan Muhammed, birçok hükümdarı imha etmiş iken, vezirliğe çıkan bir kölenin hakkından gelemedi

İşte bu çocuk, bilahare Cengiz Han oldu. Bu çocuğun sağ avucunda pelteleşmiş kan tutarak dünyaya geldiği hikâye olunmaktadır.

Çağatay’da mutlak itaat fikri pek sağlam idi. Bir gün biraderi Ögedey ile at üstünde gezdikleri sırada ikisi de biraz sarhoş idiler. Çağatay, Ögedey’e: Haydi bir yarış edelim. Hangimizin atı geçecek diye bahis kurdu. Koşu yaptılar. Çağatay öne geçti ve bahsi kazandı. Fakat akşam çadırına dönünce, Hakan’a böyle bir bahis teklif etmekle hürmette kusur ettigini düşündü. Sabahleyin erkenden bütün zabitleri ile beraber Ögedey’in otağı önüne vardı. Kardeşinden pek emin olan Ögedey biraz korktu bile. Ögedey ona böyle erkenden niye geldigini sordu. Çağatay Dün sana hürmette kusur ettim dayağı mı, ölüme mi neye layık isem yap dedi. Ögedey Birader öyle bir şey yok fakat sen öyle zannediyorsan işte seni affettim dedi. Çagatay af olunan suçlular gibi Han’ın otağı eşigine yüzünü sürdü. ve Hakan, onun hayatını bağışladı. ve bunun için otağın eşiğine kapanmıştır diye duyurulsun dedi. ve Hakana dokuz defa dokuz at verdi.

Çinli karagözcüler (hayalciler) karagöz oynatırdı. Ögedey bir gün bunları seyrediyordu. Karagöz adamları arasında sarıklı, ihtiyar ve ak sakallı bir adam bir atın kuyruğuna baglanmış sürükleniyordu. Ögedey Han bu kim diye sordu. Çinliler Müslümanları küçümseyerek, Mogol askerleri, Müslümanları böyle sürükledi dediler.
Ögedey: Benim İmparatorluğumda hiçbir zengin Müslüman yok ki, beş on Çinli kölesi olmasın. Fakat Çin’de hiçbir zenginin Müslüman kölesi yoktur. Hiç bilmezmisiniz ki Cengiz Han Yasası gereğince bir Müslüman öldüren kırk baliş altın ceza vermeye mahkum oldugu halde bir Çinli’yi öldürenden yalnız bir eşek ceza alınır. Siz ne yüzle Müslümanları tahkire cüret ediyorsunuz! diye o karagözcüleri kovdu.

Semerkand’da Sultan’ın yirmi savaş fili vardı. Muhafızlar Bu hayvanların yiyeceği yok, ne yapalım diye Cengiz’e sordular. Cengiz Bu hayvanlar ne yer ? diye sordu. Ot yer dediler. Salıverin ovaya dedi. Küçükten beri bahçede kapatılarak ovada yayılmaya alışmayan bu filler açlıktan ölüp gitti.

Dorbenler, Kubilay’ı karşıdan yayan gidiyor gördüler ve “Atsız bir Moğol ne yapabilir?” diye takipten vazgeçtiler. Kubilay Han olduğunu bilmediler.

Ruhlar bize geçmişin, şimdinin ve geleceğin esrarını bildiriyor.

Çağatay’da mutlak itaat fikri pek sağlam idi. Bir gün biraderi Ögedey ile at üstünde gezdikleri sırada ikisi de biraz sarhoş idiler. Çağatay, Ögedey’e: Haydi bir yarış edelim. Hangimizin atı geçecek diye bahis kurdu. Koşu yaptılar. Çağatay öne geçti ve bahsi kazandı. Fakat akşam çadırına dönünce, Hakan’a böyle bir bahis teklif etmekle hürmette kusur ettigini düşündü. Sabahleyin erkenden bütün zabitleri ile beraber Ögedey’in otağı önüne vardı. Kardeşinden pek emin olan Ögedey biraz korktu bile. Ögedey ona böyle erkenden niye geldigini sordu. Çağatay Dün sana hürmette kusur ettim dayağı mı, ölüme mi neye layık isem yap dedi. Ögedey Birader öyle bir şey yok fakat sen öyle zannediyorsan işte seni affettim dedi. Çagatay af olunan suçlular gibi Han’ın otağı eşigine yüzünü sürdü. ve Hakan, onun hayatını bağışladı. ve bunun için otağın eşiğine kapanmıştır diye duyurulsun dedi. ve Hakana dokuz defa dokuz at verdi.