Emine Sonnur Özcan kitaplarından İslam Tarihyazımında Gerçeklik ve El-Mesudi kitap alıntıları sizlerle…
İslam Tarihyazımında Gerçeklik ve El-Mesudi Kitap Alıntıları
&“&”
el-Mes’udi’ye göre Romalılar, Müslümanlara verdikleri sarakinus/saracen isminin anlamının (Hz. İbrahim’in karısı) Sare’nin köleleri olduğunu inkar etmişlerdir. Onlar bunu yalan olarak değerlendirseler de esasen bu terimi (Hz. İbrahim’in ikinci karısı) Hacer ve oğlu İsmail’i aşağılamak için kullanmışlardır. el-Mes’udi, Romalıların kendi zamanına değin Müslümanları "sarakinus" biçiminde adlandırdıklarının altını çizmektedir.
Onları ayı oynatıcıyı seyretmek için hızlı davranmak ve kene siyaseti karşısında tef çalmak ya da oyun ve eğlencelerini desteklemek ya da sihirbazlara ve kahinlere gidip-gelmek ya da yalan kıssalara güvenmek ya da dövülmüşün etrafında toplanmak ya da asılmışın yanında dikilmek dışında göremezsiniz. Onlara bağırılır ve tabi olurlar; haykırılır ve geri dönemezler; inkar edeni inkar edemezler; ma’rufu bilemezler ve günahkarı saygı duyulana, mü’mini kafire dönüştürdüklerinin farkında değillerdir. (el-Mes’udi)
el-Mes’udi’ye göre, yönetici özellikleri olmayanı başa geçirmek, fazıl olmayana fazilet; alim olmayana ilim atfetmek" halkın huyudur; çünkü onların tabi olduğu hükümdarlar, tam da böyledir: hak ile batılı ayırt edemezler.
El Cahiz, nübüvvet üzerine yazdığı risalede insanların zayıf temelli, değiştirilmiş, bozuk, içerisinde kötülük barındıran bilgilere inanmalarının, onların yaratılış itibariyle geçmişte olan olaylara duyduğu merak sebebiyle ortaya çıktığını belirtiyor. Ona göre yalan haberler bu nedenle kolayca yayılmaktadır. Haberle ilgili olarak delil getirmenin önemini ortaya koyan el-Cahiz, tüm doğru sözlülerin delil getiriciler olduğunu ifade ediyor.
El Mes’udi, Hindistan’ın Brahman" adı verilen ilk hükümdarından söz ederken, onun himayesinde ilim ve hikmetle iştigal edip, dünyada ilk kez geçmişte olan bitenleri müzakere edip tarih yazan yedi bilgine değinir. Onların çalışmalarını sürdürdükleri çok özel bir mekan vardır. Burasının adı "Altın Ev" (= Beytu’z-Zehep)’dir.
El Mesudi tarih belirtmeden Harran şehrine gidip orada bulunan Sabi akademisini gezdiğini; akademinin kapı tokmağında Eflatun’un kendini bilen Rabbini bilir sözünün Süryanice olarak yazılı olduğunu" aktarır.
Arap halklarının asırlar süresince edindikleri çeşitli dini ve kültürel reflekslerin pek çoğu İslam’a yabancı değildir: Arapların kadim ibadet biçimleri arasında kökleri neredeyse insanın yaratılışına kadar geriye giden secde, hac, oruç, kurban gibi uygulamalar vardı.
Binanın öğretmesi imkansız ve izleri kalıcı değildir. Oysa kitap, bir asırdan diğerine, bir milletten diğerine varlığını devam ettirir ve sonsuza değin yeni olarak kalır. İnceleyen, ondan faydalanır ve eserleri kendinde toplamada imara ve tasvire göre daha derinliklidir.
İbn Şebbe, Tarihu’l Medineti’l-Münevvere isimli kitabında, ikinci halife Ömer’in insanları toplayıp, tarihi ne zamandan (itibaren) yazalım diye sorduğunu, Hz. Ali’nin, Hz. Muhammed’in Mekke’den çıkışından itibaren yapılmasının uygun olduğunu söylediğini; böylece Hicret’ten başlanarak tarihlendirilme yapıldığını aktarmaktadır.
…… dehr, bazen bilinen anlamıyla zaman; bazen insanoğlunun her fiiline etkisi dokunabilen kötü bir güç, felek; bazen kişiyi terbiye edici bir öğretmen; bazen kader; bazen de ecel anlamında kullanılmıştır.
…. eskatalojiye (dünyanın sonu) ve diriliş inancına sahip olanların doğrusal, olmayanların ise döngüsel bir zaman anlayışına sahip olduklarını söylemek mümkündür.
Batı dünyasının, Aydınlanma Çağı’ndan itibaren geliştirdiği ilerlemeci-pozitivist" zihniyetin çok önemli bir ayağı, sözlü kültürlerin yerilmesi, dolayısıyla medeniyet ve ilerlemenin yazı ile mümkün olduğu önyargısına dayanmaktadır.
el-Mes’udi’ye göre, yönetici özellikleri olmayanı başa geçirmek, fazıl olmayana fazilet; alim olmayana ilim atfetmek" halkın huyudur; çünkü onların tabi olduğu hükümdarlar, tam da böyledir: hak ile batılı ayırt edemezler.