Bilim Tarihine Adanan Ömür Kırk Derste Fuat Sezgin Kitap Alıntıları – Cumali Sever

Unutmayınız, bedelini ödemediğiniz hiçbir işin başarısını göremezsiniz.
Başarı bedel ister!

Bu hayat böyledir işte
Çok azı, bırakır iz ler
Korkunç bir kalabalık
Sadece ve sadece izler

Okuduğun kadarsın
Ve okuduğunu ömrüne, dokuduğun kadar

Ve her günün sonunda mutlaka şu soruyu soruyordu kendisine: Ben bugün ne öğrendim?

Bir zamanlar biz de millet, hem nasıl milletmişiz:
Gelmişiz dünyaya, milliyet nedir öğretmişiz!
Mehmet Akif Ersoy

Bilgiye hakim olan dünyaya hakim olur.
Yusuf Has Hacip

Sonbaharı ve kışı yaşamadan, ilkbaharı ve yazı yaşayamazsınız..

Tarih, güçlü bir gelecek için en büyük derstir.

Bu dünyada en güçlü şey, DÜŞÜNEBİLMEKTİR!

Aslında bazen bizim gördüğümüz görünenden farklıdır.

Avrupa, bugünkü gelişimini ve refahını Müslümanlara borçludur.

Batı medeniyeti, İslâm medeniyetinin çocuğudur.

okumak, bir sonuç değil, bir süreçtir.

Bazen bir kitap bazen de bir insan, insanın dünyasını değiştirebilir.

Bir ağaç, sadece bir baharın yağmuru ile büyümez.

Bir insan, sevmediği ve istemediği bir alanda dünya çapında ses getirecek eserlere imza atamaz.

İki tip yaşayan vardır. Bir, herkes gibi davranıp herhangi biri gibi hayata nokta koyanlar; bir de hiç kimsenin yapmaya cesaret edemediği hayatı yaşayanlar ve hayatlarının sonuna üç nokta koyanlar.

Eğer yaşanmakta olana başkaldırıyorsanız ve gençseniz, yaşadığınız her ne olursa olsun serüvendir.

Hem batmışsa güneşimiz ah, vah etmenin ne anlamı var. İyisi mi biz yarın, güneş doğduğunda ne yapacağımızı bilelim.

İki tip insan vardır. Bir herkes gibi davranıp herhangi biri gibi hayata nokta koyanlar, bir de hiç kimsenin yapmaya cesaret edemediği hayatı yaşayanlar ve hayatlarının sonuna üç nokta koyanlar. Kısaca buna sıradan ve sıra dışı hayat diyebiliriz.
Peki sıra dışı bir hayat nasıl yaşanır?
Cevap kısa ve net:
”Sıradan bir hayat yaşamayarak ”
Hayatını, vatanın değerlerine adayanlar; kendi milletinin gönlünde, vatanları durdukça yaşarlar.
Ömürlerini, kitaba ve ve bilgiye harcayanlar, harcadıkça zenginleşirler. Zengin bir hayat hikayesi ile ömürleri kitaplaşır ve bize hayat sunarlar. Tıpkı Fuat sezgin hoca gibi.

Devletler, kontrollerine aldıkları muhalefet hareketlerini, ayaklanmaları ya da devrimleri, dışında kaldıklarından daha kolay engeller.

Teknoloji çağındayız. Bilgi saniyeler içinde gelişiyor, değişiyor ve tüm dünyaya yayılıyor. Bu çağda özellikle gelişen iletişim teknolojileri ile ülke sınırların önemsizleştiği günümüzde ”kim olduğumuzu ” bilmek, kimlikler arasında kaybolmamızı engelleyecektir.

İnternet ve sosyal medya ile gerekli gereksiz bilgi sağanağına maruz kalıyoruz. Kendi tarihimizle ve kendi değerlerimizle beslenemediğimiz takdirde ve kendi ruhumuza ait bilgileri, doğru kaynaklardan öğrenmediğimiz sürece kendi öz varlığımızı ne yazık ki sürdüremeyiz. Çünkü dizi, film ve internet paylaşımlarında, yoğun bir kültürel savaş ve yozlaşma söz konusudur. Eğer kendi tarihsel ve kültürel değerlerimizi koruyamazsak kendi öz varlığımızı kaybederek başkalaşmaya başlarız. Bunu önlemenin yolu ise kendi milli, kültürel ve tarihsel birikimimizi doğru kaynaklardan öğrenmekten geçer.

İşte sevgilim dostlarım, arkamızdan hayata damgamızı vurduğumuzu ve unutulmaz bir renk kattığımızı gösteren bir eser bırakabilmek için öncelikle bir hedefi olmalı insanın.

”Hedefsiz de bir güzel iz bırakılmaz mı? diyorsanız cevabım:
”Mümkün değil. ”
Çünkü bir hedefi olsun ki insanın nereye gideceğini bilsin.
Bir hedefi olsun ki okumaktan ve çalışmaktan zevk duyabilsin.
Bir hedefi olsun ki başkalarının hedefleri arasında kaybolup gitmesin.
Bir hedefi olsun ki ”her şeye rağmen ” devam edebilsin.
Bir hedefi olsun ki hayata ve hayatına tat verebilsin, renk katabilsin ve vazgeçilmez olsun.

Nice hedefsiz insanlar dolu çevremiz.
Yaşadığını zanneden ancak hiç yaşamadan günlerini tüketen.
Gelin düşünelim birlikte. Saatlerce tablet, telefon ve bilgisayarda sadece oyun oynayanlar için bu, bir hedef mi? Yoksa bu oyunları yapanların mı hedefi?

İnternette, sosyal medyada öylesine zaman kaybetmek, bir hedef mi? Yoksa başkalarının hedeflerine alet olmak mı?

Asıl sorulması gereken soru: ”Yaşadığımız hayat ne kadar bizim ve ne kadar bizden? ”

1000’li yıllarda yaşamış olan İbn Sina, Avrupa’da ”Avicenna ” olarak bilinmektedir. 200 civarında eseri olan İbn Sina’nın en önemli eseri, 5 ciltten oluşan ”El-Kanun fi’t-Tıb ” kitabıdır. Tıp alanında bir çığır açan bu kitap, Avrupa’daki okullarda 700 yıl ders kitabı olarak okutulmuştur.

Fuat Sezgin hocamızın sözünü burada bir daha hatırlatmak istiyorum. ”İslam, bilime engel değildir. ” Evet, bilakis İslam bilimi teşvik eder. Bundan dolayı ”Oku ” demiş inen ilk ayette. Toprağı, denizleri, bitkileri, hayvanları, gökyüzünü yani muhteşem bir kainat kitabını da yaratmış ve bizim aklımızı kullanarak düşünmemizi ve araştırmamızı emretmiş.

Müzikte notalar, nereden çıkmıştır acaba?
Bugünkü müzikte notaların temelinin 9. yüzyılda yaşamış Müslüman sanatçıların eserlerine dayandığını biliyor muydunuz? Mesela Kindi, bir çok alanda çalışma yaptığı gibi müzik alanında eserler ortaya koymuştur. Kindi, müziğe dayalı eserlerinde harflere dayalı, kendine özgü bir müzik sistemini kullanmıştı. Bu sistemle her sese bir harf veriyordu. Bu uyguladığı sistem müzik sanatında yüzyıllarca kullanılacaktı. Daha sonraki yıllarda müzik alanındaki eserleriyle Farabi, yüzyıllarca Avrupa’daki müzik sanatına etki edecekti.

Bugün kullandığımız notalar ”do, re, mi, fa, sol, la, si ” şeklinde olsa da; 9. yüzyılda Müslüman sanatçılar, sesleri ifade eden notaları, ”dal, re, mim, fa, sad, lam, sin ” sesleriyle yani Arapçadaki harflerle gösteriyordu. Sizce de bu kadar benzerlik tesadüf mü?20. yüzyıl müzik tarihçisi C. Engel Avrupa’daki müzik sanatının gelişimi hakkında neler söylüyor:

”Sekizinci yüzyılın başlarında Avrupa’ya ilk geldiklerinde müzik ve müzik aletleri yapımında Avrupalı uluslardan daha ileride olan Araplar, bu sebeple bu müzik alanında harikulade bir etki yaratmışlardır.

Şimdi de eserleri ve çalışmalarıyla tüm dünyada çığır açan meşhur tıp bilginimiz İbni Sina’ya kulak verelim:

”Tedavinin en iyi ve en etkili yollardan biri hastanın akli ve ruhi güçlerini artırmak, ona hastalıkla daha iyi mücadele için cesaret vermek, hastanın çevresini sevimli hale getirmek, ona en iyi musikiyi dinletmek ve onu sevdiği insanlarla bir araya getirmektir. ” diyerek etkili ve kısa yoldan sıhhat ve afiyetle olmanın yolunu gösteriyor bizlere.

Kendimizi geleceğe hazırlamak zorundayız. Geleceğe hazırlanabilmek için, bizi ateşleyecek bir amacımız olmalı. Bu amaç doğrultusunda bizi harekete geçirecek enerjiye sahip olabilmek için de geçmişte ecdadımzın (atalarımızın) başarılarla dolu şanlı mazisini keşfetmek zorundayız. Bundan dolayı sürekli okumalı, araştırmalı ve her gün yepyeni bilgilerle kendimizi donatmalıyız. Hem böyle oldukça ve öğrendikçe daha nice yeni bilgilere karşı da merak ve heyecan hissedeceksiniz. Zaten sürekli okuyan ve öğrenme gayreti içinde olanların bilgi açlığı, hiç bitmez. Okuyamayanlar ise böyle bir açlığı hiç hissetmezler bile. Çünkü bilginin ve okumanın zevkini hiç tatmamıştır onlar.

Birileri bizi robotlaştırma peşinde. Öyle bir robot ki, ne yapacağımızı kendileri belirliyor. İşe gideriz, eve döneriz. Tv, bilgisayar karşısında bize sunulanı alırız, yatarız, kalkarız. Tv’ deki veya internetteki paketlerle sunulanları yaşarız, bize sundukları alışverişimizi yaparız, çünkü reklamlar iyi ve kaliteli dendi ya, gerisini düşünmeyiz ve nihayet onlar gibi düşünürüz.

(İşte bu kanıtlayan bir örnek, ülkemizde yakın bir zamanda yapılan bir araştırmada ramazan ayında en çok tüketilen içeceğin kola olduğu ortaya çıkmış. Burada sürekli reklamlarla oluşturulan algının ne kadar etkili olduğunu rahatlıkla görmekteyiz.)

Sorarım size, kelepçesi altın olan birinin altın kelepçesiyle övünmesi ne kadar akıllıcadır? Günümüzde insanlar özellikle de gençler kelepçeleniyor. Tazecik beyinlerin esir edilmesinden bahsediyorum. Şu bir gerçek ki, milyonlarca hatta milyarlarca insanın ellerini kelepçeleyemezsiniz; çünkü somut şeyler göze batar ve ruhu hür insanlar isyan ederler. Ancak o kadar insanın zihinlerini ve düşüncelerini sessizce kelepçeleyebilirsiniz. Hem de kimsenin ruhu bile duymaz. Zaten ruhu duysaydı düşer miydi tuzağa?

Bu dünyadaki en büyük ve en değerli hazine, özgür beyinli ve özgür ruhlu olmaktır. Özgürlüğümüzü bizden alan, çalan ve etrafımızı saran zincirlerimiz, altından bile olsa kırmak gerekmez mi?

Özgür olmadıktan sonra ”Altın zincirlerim var. ” diyerek övünmek akıl karı mıdır? Günümüzün en modern, en sinsi ve en tehlikeli esareti nedir biliyor musunuz?
”Ellerin değil zihinlerin zincirlenmesi ” dir.

Okumak, o kadar kutlu bir alışkanlık ki ona bağlananlar, onsuz yaşayamazlar. Çünkü gerçek kitap dostları için okumak, nefes kadar yaşam kaynağı, su kadar rahmet ve ekmek kadar kutsaldır. Bundan olsa gerek değerli dostlarım, gerçek kitap severler güzel kitaplara dört elle sarılmış ve kitaplara, gözleri gibi bakmıştır. Onlar inen ilk ayet ”oku ” emrinden ilhamla okumayı ibadet saymışlar. Bir de kitap okumaya ibadet gibi sarılmayanlar vardır. İşte onları da okudukları kitaplar sarmıyor zaten. Çabucak sıkılıyorlar okumaktan maalesef.

Elbette okunacak kitap da ilmimizi, seviyemizi, değerimizi ve azmimizi arttırmalı ki, kitap da değerli olsun ve onunla ruhumuz huzur bulsun.

Değerli canlar candan dostlarım.
Okumak; zihnimizin inşası, kalbimizin neşesi ve ruhumuzun dirilişidir. Okumaya bu ruhla bakmadıkça, kitaplara bu inançla sarılmadıkça ve ibadet aşkıyla yaklaşmadıkça okuduklarımızdan bir sonuç elde edemeyiz. Aynı zamanda okuduklarımızın bir hayrını göremeyiz. Sadece boş vakitlerimizi doldurmuş oluruz ki o kadar. Sahi, kitap bir boşluk doldurma aracı mıdır ki, boş zamanı doldursun? Hem hangi vakit, boş ki?

Unutmayalım ki hız çağındayız. Bilgi, hızla değişmekte ve yenilenmekte. Gün geçmiyor ki, yeni bir gelişmeyle karşı karşıya kalmayalım. Yarınlara hakim olacak olanlar, bugün kendilerini bilginin ışığıyla aydınlatanlardır. Bilginin sönmeyen ışığıyla aydınlananlar ise sürekli yeni bir düşüncenin ufkuyla kendilerine yeni hedefler belirler ve sürekli ilerlerler. Yepyeni fikirlerle aydınlanır ve aydınlatırlar. Ülkeleri ve insanlık için önde ve öncü olurlar.

Özetle söylemek gerekiyorsa en önemlisi: Önce düşünebilmek ve önce harekete geçerek gerçekletirebilmektir. Bizler eğer hız çağında hareket etmezsek, düşünmeye devam ederken veya harekete geçmeyi beklerken kendi fikirlerimizin başkaları tarafından gerçekleştiridiğini büyük bir şaşkınlıkla görebiliriz.

Üzülerek ifade etmek gerekirse bizler, bir kaç asırdır nitelikle düşünce gücümüzü biraz kaybettik. Bu çağda ve gelecekte en çok ihtiyacımız olan en büyük güç, düşünce gücüdür. Aslında daha doğru bir ifadeyle yazmak gerekirse nitelikle düşünebilmeyi, diğer milletlerden önce gerçekleştirebilmek , bizim için en önemli hedef haline gelmelidir.

Atasözümüzdür, ”Erken kalkan, yol alır. ”
Bugün bu sözü güncellersek ”Erken düşünen ve hızlı hareket eden yol alır ve dünyaya yol gösterir. ” Hatırlayalım ki yapılan çalışmalar, yazılan bütün eserler ve üretilen icatların tamamı, hep düşünebilmenin ürünü değil midir?

Telefonlar ve cep telefonları ilk önce düşüncede gelişti.
Arabalar ve uçaklar, önce zihinlede bir düşünce tohumuydu.
Uzayda yolculuk ve Ay’a seyahat etmek, önce sadece bir fikirdi. Ama bunlar, bilgi ve gayretin kanatlarıyla gerçekleşti. Televizyon, bilgisayar ve internet, geçtiğimiz yüzyılın hayaliydi, günümüzün ise gerçeği.

Şimdi bizler, bilim, sanat ve teknolojide gelecek yüzyıllara Türkiye’nin mührünü basmak istiyorsak şunu çok iyi bilmek zorundayız.

”Bir Avrupalı veya Amerikalı ya da Çinli bir öğrenciden daha çok düşünmek zorundayız. Daha çok fikir üretmek mecburiyetindeyiz. ”

Birinci Ders: Dolmayan bardak taşmaz. Yani öncelikle zihin bardağımızı gerekli donanımla yani bilgiyle doldurmamız gerekli. Bunun içinde okumaya ve öğrenmeye, nefes alıp vermek kadar değer vermeliyiz. Aksi takdirde okumaya, gerçek değeri vermiş sayılmayız. Değer vermediğimiz bilgi de ilgi görmediği için hayatımızda çığır açmaz.

İkinci Ders: Sulanmayan çiçek açmaz. Yani bir günlük sulamayla yeşermez çiçek. Her gün sulanması ve düzenli olması gerekir. Planlı ve programlı bir çalışma hayatı ile başarı elde edebiliriz ancak. Asıl vurgulamak istediğim konu, süreklilik ilkesi yani. Biz buna istikrar diyoruz. Toprakta tutan ve bizi sevindiren kar, sürekli yağan kardır. Bir yağıp bir yağmayan ve uzun uzun aralıklarla gönülsüz yağan karın toprakta tutmayacağı gibi gönülsüz ve uzayıp giden aralıklarla canı istediğinde çalışanların hayatında da başarı tutmaz.

Üçüncü Ders: Ekilmeyen toprak hayat bulmaz. Yani harekete geçmedikçe, sadece planlamak ve düşünmek başarılı olmak için yeterli değildir. Buna da çalışkanlık ve girişimcilik ilkesi diyebiliriz. Eğer güzelliklerin hayatımızda ve ülkemizde serpilip gelişmesini arzu ediyorsak güzel çalışmalara imza atmak zorundayız. Bu arada iyiler tembel oldukça kötüler zafer kazanmaya devam edecektir. Çünkü gül ekmeyen gül koklayamaz. Tabii, bu arada gülü koklarken ara sıra dikenine katlanmasını da bileceğiz. Yani bize bir dördüncü ders gerekir.

Dördüncü Ders: Gül dikensiz olmaz. Yani her ne iş yapıyorsak ”sabır ” bizim yol arkadaşımız olmalıdır. Neye karşı sabır derseniz eğer; bende başarana kadar her şeye sabır, cevabını veririm. Sizce de Fuat Hoca zorluğa, yokluğa, yalnızlığa, çalışmaya, uykusuzluğa ve kendi nefsinin isteklerine sabretmemiş olsaydı başarabilir miydi?

Beşinci Ders: Başarı bedel ister. Fuat Sezgin Hoca’nın hayatına; özellikle de ilkokul, ortaokul ve lisedeki şartlarına baktığımızda herhangi bir geleceğinin olmayacağını düşünebiliriz. Bir de ülkeyi yönetenler tarafından çalıştığı üniversiteden de uzaklaştırıldığını ve yurt dışına gitmek zorunda bırakıldığını düşünürseniz şartlar daha kötüleşecektir. Burada bizim geleceğimiz adına altın bir hisse düşmektir. ”Düşmek kalkmak içindir. Düşüp kalkmak için değil.

Görünüşte sıfırı bile tüketmiş olabilirsiniz. Yokluklar zorluklara; zorlukla imkansızlıklara karışmış olabilir. Tüm bu koşullar içerisinde bile ümidinizi ve azminizi elden bırakmazsanız, her doğan günün en büyük fırsat ve nimet olduğunu bilerek büyük bir heyecanla çalışırsanız başladığınız nokta ile vardığınız zirve arasında dağlar kadar fark olacaktır. (Tıpkı Fuat Sezgin Hoca’nın hayatı gibi) Geleceğiniz noktayı siz bile hayal edemeyeceksiniz.

Ortaçağ diye nitelendirilen zamanlarda Avrupa’da akıl hastası olanlar, ne kadar acı ki, içine şeytan girmiş denilerek insan yerine konulmuyorlardı. Bu masum hastaları ya büyük cezalara çarptırıyorlar ya da yakıyorlardı. Şimdi bir de kendi tarihimize bakalım. Kindi ve İbni Sina gibi bilim adamlarımızdan ilhamla Selçuklularda ve Osmanlılarda ruhi ve akıl hastalığı olanlar müzik ve su ile tedavi ediliyordu.

Özellikle de 2. Beyazıd zamanında 1488 yılında Edirne’de inşa edilen Darüşşifa’da akıl hastaları, müzikle tedavi ediliyordu. Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde bu konuya uzunca değinmektedir. Tam burada İstiklal Marşı’mızın unutulmaz şairi Mehmet Akif Ersoy’un iki dizesini hatırladım:

”Bir zamanlar biz de millet, hem nasıl milletmişiz:
Gelmişiz dünyaya, millet nedir öğretmişiz! ”

Şiirin devamında insanlık karanlık içerisinde boğuşurken ve her tarafı karanlık sarmışken tarihte kurduğumuz medeniyetimizle karanlıkları bir güneş gibi aydınlatmışız, diyor. Elbette güneş doğudan doğar ve yükselir. Emin olun, yine doğudan yükselecek gelecekte. Ancak bunun için öncelikle medeniyetimizin güneşi ile aydınlanarak çağın bilgisini özümsememiz gerekir.

Batılılar, Müslümanlardan yaklaşık 500 yıl boyunca bilim ve teknoloji ithal etti. Yalnız şu gerçeği belirtmek gerekir ki Müslümanlar, 7. yüzyılda Yunanlıların eserlerini tercüme ettiklerinde mutlaka kaynak belirtiyorlardı. Ancak, Batılılar, Müslümanların eserlerini tercüme ederken Müslüman bilim adamının ismini yazmıyor, hatta tercüme ettikleri eseri kendileri yazmış gibi çevri yapıyorlardı.

16. yüzyılda Müslümanların bilimsel alanda araştırma hızı biraz düşmeye başladı. Avrupalılar, Müslümanlardan aldıkları bilimle 17. yüzyılda ilerlemeye başladılar. İlerlemenin kaynağı Müslüman bilim adamlarının eserleri olmasına rağmen, tercüme yapanlar kaynak belirtmedikleri için bilimin kendilerine nasıl ulaştığı zamanla unutulmaya başlandı. Belki de bilimi Müslümanlardan aldıklarını bilmek istemediler. Mesela, İbni Sina’nın bir kitabı yüzlece yıl, Aristo’nun kitabıymış gibi okutuldu.

18. yüzyılda uydurdukları Rönesans kelimesi ile tüm bu bilimsel gelişmeleri, yunan kaynaklarına dayandırdılar. Batılılar arasında insaflı olanlar da vardı. Mesela Fransız yazar Voltaire, Alman Goethe gibi. Özellikle din ve felsefe tarihçisi Ernest Renan yayımladığı kitabında (Averroes et I’Averosime) Müslüman bilim adamı İbn Rüşd’ün Avrupa’yı fikirleriyle derinden etkilediğini yazdı. Yine aynı çağda yaşayan başka bir filozof olan Heinrich Ritter, İslam bilimlerinin Avrupa’ya etkisinin çok büyük olduğunu ısrarla savunuyordu. Fransız olan JJ. Sedillot ve oğlu Müslümanların astronomide büyük başarılar gösterdiklerini ortaya koydular.

Başka bir araştırmacı Woepcke 11. yüzyılda yaşayan Ömer Hayyam’ın ”Cebir ” isimli kitabını yayımladı. Bu kitabın Fransızca çevirisiyle Batılıların yanlış bilgilerini çürüttü. Başka bir araştırmacı da Alois Sprenger, 1864 yılında hem de 10. yüzyılda yaşayan Müslüman bilim adamı olan Makdisi’nin kitabını okuduktan sonra onu ”Yaşamış en büyük coğrafyacı olarak ” ilan ediyordu. Daha sonraki çalışmalar gösterdi ki, Müslüman bilim adamlarının 10. yüzyıldaki başarılarına Avrupalılar ancak 19 .yüzyılda ulaşabileceklerdi.

Candan Dostlarım, ”özgüven ” kazanmak da özüne güvenmekle olur. Bilinmelidir ki tarihini, köklerini yani özünü bilmeyenlerin özgüveni gelişmez. Atalarımızın daha önce yaptıklarını bilmek, tarihin akışına yön verdiklerini gururla okumak, bizlere büyük enerji verecektir. Bu enerji, bilgi ve inançla yoğruldukça büyük bir güven duygusu oluşacaktır. Bu güven duygusunun oluşturduğu sonuçlar ise, ”Bende yapabilirim ” duygusudur.

Candan dostlarım, Fuat hocamızın Almanya ve İstanbul’da acılan müzelerde en çok neyi amaçladığını biliyor musunuz?
Öncelikle Müslümanların tarih sahnesinde ortaya koydukları başarıları, somutlaştırarak gösterdi. Bu da kendimiz keşfetmemiz açısından çok ama çok önemliydi.

Biz, elbette kahraman bir milletiz. Ancak sadece tarihte savaşlarla var olmadık. Bilime, kültüre ve sanata etkilerimiz de sayılmayacak kadar çoktur. Çünkü çok iyi biliyoruz ki, her ne kadar ”zafer ” savaş meydanlarında kazanılsa da asıl kalıcı zaferler, bilgiyle ve eserlerle elde edilmektedir.

Büyük Abbasi İmparatorluğu, İslam medeniyetinin inşa ettiği büyük devletlerden biridir. Bu büyük devleti büyüten ve besleyen sır ise bilgiye ve bilim adamlarına verdiği değerde saklı idi. Orada ”Beyt’ül Hikme ” (Bilgelik Evi) adı verilen bilim merkezi inşa edildi. Bu bilim merkezini kuran Abbasi Halifeleri, bilimin gelişmesi adına önemli bir karar aldılar. Karar şöyle idi:

”Bu bilim merkezine, kim bir kitap yazarak veya tercüme ederek bir kitap getirse o kitabın karşılığı, kitabın ağırlığınca altın olarak ödenecektir. ” Bilim merkezin kitap ve bilgiyle zenginleşmesi için konulan bu karar çok rağbet gördü. Beyt’ül Hikme, dünyada benzeri olmayan zengin bir kütüphane ile bilimin merkezi konumuna yükseldi. Bir zaman sonra vezir Bermek’i, Halife Memun’a gelerek ”Sultanım, bilim merkezi için koyduğumuz kitap bağışı ile ilgili kararı değiştirelim. Aksi takdirde hazinede altın kalmayacak. ” dedi.

Halifa Memun ”Niçin? ” diye sordu. Vezir de:
”Efendim, siz bu bilgilere çok değer verdiniz. Onlarda işin kolayına kaçmaya başladılar. Eskiden kitapları ceylan derisi ile kaplarken şimdi ise daha fazla altın almak için öküz derisiyle kaplıyorlar ve biz bu bilginlere altın yetiştiremiyoruz. ” diyerek şikayette bulundu.

Halife Memun’un cevabı muhteşemdir. Bir zamanlar kurduğumuz medeniyetin nasıl kıtalar arası hızlıca yayıldığının da kanıtıdır.

”Vezirim, bende seni akıllı bilirdim. Ne zaman altın, bilgiden daha kıymetli oldu ki? Asıl biz kârdayız, altın veriyoruz ama bilgi alıyoruz. ”
Yusuf Has Hacip, ne güzel özetlemiş gelişmeyi, büyümeyi ve yükselmeyi hem de yüz yılarca öncesinden.
”Bilgiye hakim olan dünyaya hakim olur. ”

Fuat Sezgin hoca, çok duyarlı bir kişiliği vardır. Ülkesine ve dünya Müslümanlarına çok düşkündür. O, gurbette iken ülkesindeki en küçük gelişmelere bile ilgi duyar. Öyle ince ve duyarlı bir kişilik sahibidir ki vatanındaki rahmet kaynağı olan yağmura dahi şükreder ve onunla mutluluk hissederdi. Bu duyarlı kişiliğini yansıtan şu örnek, bütün dünyaya insanlık dersi seviyesindedir.

Almanya’da bilime katkısından dolayı kendisine ”2009 Hessen Kültür Ödülü ” verilmek istenir. Kendisiyle beraber aynı ödülü, Alman Yahudiler birliği başkanı Salomon Korn da alacaktır. Ancak bu şahıs, İsrail’in Gazze’yi bombalarken ve masum çocuklar katledilirken İsrail lehine açıklamaları ile tepki çeken bir şahıstır. Fuat Hoca, vakur bir duruşla kendisine verilmek istenen ödülü alamayacağını ifade ederek reddeder. Bu duyarlı ve dik duruş, Almanya basınında çok büyük bir yankı uyandırır.

Değerli Canlar:
Bizim bizi aşan, tüm memleketi kuşatan, dünyayı merhametle saran hayallerimiz olmalı tıpkı Fuat Hoca gibi. İşte o zaman her yaşınızda tuttuğunuzu koparırsınız. Gencecik yaşınızda ülkenin sultanlarını tedavi eden İbni Sina olursunuz. 90 yaşınızda da olsanız Mimar Sinan olursunuz ve ustalık eseriniz olan Selimiye’yi dikersiniz bu vatanın topraklarına. Fuat Sezgin olursunuz 80-90 yaşlarında bile 13-14 saat çalışabilecek enerjiyi kendinizde bulabilirsiniz.

Aslında Canlar, biliyor musunuz?
Hayallerimizin ve gayretlerimizin büyüklüğü kadar yaşayabileceğiz. Bizim için hayat, mezarlığın kapısında bitmiyor. İnsan eseriyle yaşayamaz mı? Ürettikleri ile insanlığa kattığı değerlerle ölümsüzleşmez mi?

Sizi aşan hayalleriniz olsun dostlarım. Kendinize inanıyorsanız asla yerinizde duramayacaksınız. En önemlisi bir hiç uğruna zamanınızı; telefona, tablete, başıboş internette dolaşmaya yedirmeyeceksiniz. Kısacası güzel ömrünüzü, hedefsizliğe kurban vermeyeceksiniz.

Unutmayın hayallerinizi gerçekleştirecek olan yalnızca sizlersiniz. Bilmelisiniz ki, bu hayatta zamanı, bozuk para gibi harcadığınız kadar çabucak tükeneceksiniz. Ya da zamanınıza değer yüklediğiniz kadar ölümsüzleşeceksiniz. Tarihi dokuyan ölümsüzler gibi.

Hayalleriniz bittiğinde hayat piliniz de bitecek ve bir adım bile atabilecek gücü ve dermanı bulamayacaksınız yüreğinizde.
Bir de hayalleri sadece para kazanmak olanlar var. Sadece bir üniversite diploması alayım, deyip gerisi boş verenler. Hemen emeklilik gelse de bir tatil köşesinde tatil yapmayı hayal edenler, emin olun , bu hedeflerine ulaşacaklar belki..
Ya sonra?
Ne kadar yarına dokunabilecek ve ne kadar yarına kalabilecekler?

Peki, hayattayken hayalleri tükenenler, bu cennet ülkenin geleceğine ne katabilir?
Kendi yarınlarını dokuyamayanlar, tüm insanlığın kurtuluşuna dair hedefleri değil gerçekleştirmek, akılların ucundan bile geçirebilirler mi, sanmıyorum. Çünkü onların hayat anlayışı şudur: ”Bu dünya böyle gelmiş böyle gider. ” , ”Boş ver, sen mi kurtaracaksın dünyayı. ” , ”Bak keyfine , sana ne? ”

Ne kadar acı değil mi? Zaten batı medeniyetinin gayesi tam da buydu. Onların hedefi; Müslüman gençlerin tarihi gerçeklerden habersiz, okumaya ve öğrenmeye ilgisiz, tamda yukarıdaki gibi, boş vermiş ve idealsiz bir gençlik olarak yetiştirmeleriydi.

Sevgili Canlar,
Bir ideali, bir hedefi olmayanlar, elbette ömür sermayelerini bozuk para gibi harcarlar. Onlar için gün mü bitmiş, ay mı geçmiş, yıl mı yitip gitmiş hiç umurlarında değildir. Onlar için zaman, öldürmek için vardır. Halbuki ”zaman ”la yavaş yavaş ömrü, bir mum gibi eriyip tükenmekte ama haberi yok. Zamanı tüketirken kendisi tükeniyor farkında.

Unutulmamalı ki, ancak ve ancak hayali ve bir hedefi olanlar harekete geçebilir. Bilinmelidir ki hayalin de ”hayli uzun ” olanı var, ”hay ” demeden biteni var. Ne yazık ki hayatı bitmeden hayalleri bitenlerle dolu kıraathanelerimiz, kafelerimiz, sokaklarımız.

Mimar Sinan’ın yüzlerce eseri vardır. Ancak biri vardır ki, adeta tüm eserlerin kilit noktasıdır. Adeta Mimar Sinan için ilk adım konumundadır. Mimar Sinan, Kanuni Sultan Süleyman zamanında bir sefere katılır. Ordunun seferi, bugünkü ismiyle Moldova tarafınadır. Mimar Sinan, orduyla katıldığı bir sefer sırasında Prut Nehri üzerine köprü yapma işini şöyle özetler.

”Ordunun geçmesi için nehrin üzerine köprü inşa edilmesi gerekiyordu. Benden önce nice ustalar, köprüyü inşa etmek için çokça uğraştılar. Ne kadar uğraştılarsa bir türlü köprüyü kuramadılar. Zemin bataklıktı, kurulan köprü, bir zaman sonra yıkılıyordu. Köprü yapılması gerekiyordu ancak başarılı olunamamıştı. Köprü işini bana verdiklerinde hemen işe başladım. Allah’ın izni ve yardımıyla 10 günde köprüyü kurdum. Sultan Süleyman ve tüm ordu mutlulukla köprüden geçtiler. ”

Candan dostlarım, Mimar Sinan’ın, şimdi şöyle düşündüğünü varsayalım: ”Bu işi benden önce niceleri denedi fakat yapamadılar. Ya yapamazsam ne olur halim? Kimsenin yüzüne bakamam. Rezil olurum. ”

Böyle düşünseydi ve kendisinin önüne serilen ilk fırsatı zorluk olarak görseydi ve ilk adımı cesurca atmasaydı belki de Mimar Sinan, ”Baş mimar ” olmayacaktı. Kim bilir belki de kalfalık eserim dediği o muhteşem Süleymaniye Camii ve ustalık eserim dediği mükemmel sanat eseri Selimiye Camii bile, hayat bulamayacaktı. Mimar Sinan’ın özgüvenle ve Allah’ın yardımı ile yaptığı o güzel ve sağlam köprü, gelecekteki yapacağı yüzlerce eserine de adeta bir köprü oldu.

Batılı bilim adamlarının çoğu, saklı kalmış doğruların farkındadırlar. İşte sizlere çarpıcı bir örnek! Hani matematik dersinde öğrendiğimiz bir konu vardır. Koordinat sistemi. Hatta bu konu ilkokuldan beri basitleştirilmiş haliyle verilir öğrencilere. Bu ”Koordinat Sistemi’ni, Fransız bilim adamı Dekart (Descartes)’ in 1600’lü yıllarda oluşturduğu söylenir ve hala öyle kabul edilir. Hatta konunun ismi ”Dekart Koordinat Sistemi ” olarak bile anlatılır. Şimdi Google’ de küçük bir araştırma yapsanız alacağınız cevap, hep aynı olacaktır: ”Koordinat Sistemini Dekart, düşündü, araştırdı ve oluşturdu. ”

Peki gerçekler böyle midir? Maalesef gerçekler çok daha farklı. İlk defa ”koordinat sistemini ” yazan, 1000 #8242; li yıllarda yaşamış olan Türk bilim adamı İbn Sina’dır. Hem de Dekart’ tan yaklaşık 600 yıl önce. Bu konuyla ilgili Prof. Dr Selahaddin Haliov yaşadığı hatırayı bakın nasıl anlatıyor.

”Oxford Üniversitesindeki konuşmamda Dekart’ la ilgili dedim ki:
”Siz ortaokullarda hala Dekart koordinat sistemini öğretiyorsunuz. Eskiden bilmiyordunuz ancak şimdi ispat edildi. Siz de biliyorsunuz ki, ”Koordinat sistemlerini ” ilk defa İbni Sina yazdı. Dekart ondan, onun eserlerinden öğrendi. Neden değiştirmiyorsunuz? Niçin okullarda bu konuya ”İbn Sina Koordinat sitemi ” demiyorsunuz? Dediler ki:
”Bu dünyada artık böyle kabul görmüş, siz ne yapmak istiyorsunuz? ”

Biri de molada bana yaklaştı ve tehditle: ”Eğer böyle konuşursanız sizi bir daha davet etmeyeceğiz konferanslara. O artık gelenek olarak oluşmuş, zaten sizinkilerde kabul ediyorlar. ”

Evet bunu bizimkilerde kabul ediyor maalesef.
Evet, daha önce bilmiyorduk ve bizlerde öyle kabul ediyorduk. Şimdi doğrusunu biliyoruz. Bundan böyle madem onlar, doğru olmayan yanlışlarını ısrarla savunuyorlar. Bizler neden doğru olan ”gerçekleri ” haykırmayalım ki?
İşte ilk adımı Fuat hocamız attı. Şimdi sıra bizlerde?

Batılıların bizim bilim adamlarımızın eserlerinden kaynak göstermeden yararlandıklarını kanıtlayan Fuat Sezgin hocamız başka bir örnekte şöyle anlatıyor.

”İbn Sina’nın Kitabü’ş-Şifa isimli ansiklopedisinin taşlara dair kısmı, Avrupa’da 12. yüzyıldan 1928 yılına kadar Aristo’nun bir kitabı olarak tanıtılıyor ve değerlendiriliyordu. Ancak 1928’de Holmyard adındaki bir İngiliz, Aristo’ya isnat edilen bu kitabın İbn-i Sina’nın Kitabü’ş-Şifa’sının bir kısmı olduğunu ispat etmiştir. ”

Bu tarihi gerçekler, Müslüman bilim adamlarının geliştirdikleri bilimin Avrupa’ya nasıl geçtiğini gösteren sadece küçük bir örnektir. Bunun gibi daha niceleri var maalesef. ”Biruni, Kindi, Cezeri, Farabi, İbn Sina, Gazali, İbn Rüşd, Ebu Bekir er-Razi.. ” gibi bir çok bilim ve düşünce insanımızın eserlerinden yüzlerce yıl yararlandılar. Ancak ne yazık ki yararlanmalarına rağmen çok az kişi kaynak gösteriyordu eserlerinde. Böylece bilimin kaynağı tarihin akışı içerisinde yavaş yavaş kayboluyordu. Şimdi tam da bütün bu anlatılanları özetleyen tarihi bir mektubu paylaşacağım sizinle. Bu mektupla yüzyıllar öncesine gideceğiz. 900-1200 #8242; lü yıllarda Avrupa’da bilim ve kültürel hayatın nasıl olduğuna tanık olacağız. Mektubu yazan Ortaçağ’ da İspanya’da bir papaz. Papaz, kendi zamanlarındaki öğrencilerden ve gençlerden yakınmaktadır. Bakın Papazın şikayet ettiği durum ne:

”Hristiyan kardeşlerimiz, ;Müslümanların şiirleri ve hikayelerinden zevk alıyorlar. Müslüman bilim adamlarının eserlerini, onları reddetmek için değil, Arapçayı doğru ve seçkin bir şekilde konuşmak için okuyorlar. Bugün kutsal metinlerimiz üzerine yazılmış Latince eserleri okuyan kilise dışından birini nerede bulabilirsiniz? Bugün, İncilleri, peygamberleri ve havarileri okuyan kim var? Heyhat! Bizim çocuklarımız, bizim kitapları okumuyorlar. En yetenekli ve en zeki Hristiyanlar, Arapça dışında hiç bir dil ve edebiyat bilgisine sahip değiller. Arapça kitapları, büyük bir dikkat ve heyecanla okuyorlar. Büyük paralar karşılığında bu kitapları alıyorlar ve her yerde Müslüman kültürüne övgüler yağdırıyorlar.

Öte yandan Hristiyanların kitaplarından söz etseniz küçümseyerek bu tür kitapların okunmaya değmediğini söylüyorlar. Ne kadar yazık! Hristiyanların artık kendi dillerini unutmuş durumdalar. Aralarında bir arkadaşına Latince mektup yazacak kişi bile binde bir çıkar.. (Mozarob Alvaro)

Sadece bu mektuptaki yazılanlar bile, bir zamanlar Müslümanların nasıl muhteşem bir medeniyet kurduklarını anlamaya yeterlidir aslında. Bugün bizler, tarihin altın sayfalarında kurmuş olduğumuz medeniyetleri tanımak ve anlamak mecburiyetindeyiz. Tanıyalım ki yeniden ayağa kalkma cesaretini kendimiz de bulabilelim.

Bütün bilimin kaynağı sadece Avrupalı bilim adamlarıymış gibi göstermek, kendi tarihimizle köprü kuramadığımız ya da kurdurulmadığı anlamına gelir. Köprüyü farklı kültürlerle kurduğumuz sürece, ”Bizden niye hiç adam yetişmemiş, demez miyiz? ” Bize sunulan her bilgiyi, gerçeklik sürecinden geçirmeden, özellikle doğru ve güvenilir kaynaklardan araştırmadan lütfen kabul etmeyelim.

Bambu ağacının tohumlarını toprağa atarlar, ona bakarlar, tohumu sularlar, gübrelerler. Bir yılın sonunda bakarlar ki, tohumda bir büyüme yok. İkinci yıl tekrar bakımını eksiksiz yaparlar. Yinede tohumda bir kıpırtı görülmez. Üçüncü yıl yine sabredilerek bakımı yapılır, yine bir değişiklik görülmez. Çok cesaret kırıcı bir durum gibi gözükmektedir. Dört ve beşinci yılda da bakımı eksiksiz yapılır. Beşinci yılın sonunda tohum nihayet toprağı yararak filizlenir. Beş yılın sonunda sadece küçücük bir filiz.

Aslında bazen bizim gördüğümüz görünenden farklıdır. Beşinci yılın sonunda bambu ağacı, altı hafta gibi kısa bir sürede 27 metreye ulaşır. Beş yıllık yoğun bir bakım, sabır, çalışma ve sonrasında altı haftada ortaya çıkan bir sonuçtur bu. Şimdi biz diyebilir miyiz ki bambu ağacı altı haftada 27 metreye ulaşmıştır? Tabi ki diyemeyiz. Beş yıl boyunca köklerini sağlamlaştırdı, köklerini toprağın derinliklerine saldı, temeli oluşturdu ve yeryüzündeki büyümesini altı haftada gerçekleştirdi. Allah o ağacın büyümesini öyle takdir etmiş. Şimdi bir çiftçi beş yıl sabredemeden diyelim ki dört yılın sonunda ”Bu tohum büyümeyecek ” deyip tohumun bakımın yapmayı bıraksa ne kadar büyük bir hata yapmış olur değil mi? Çünkü biraz daha sabretse kocaman bir ağaç çıkacak meydana.

Unutmayalım ki, hazırlığı olanlara ve hazır olanlara fırsatlarda hazırdır. Hazırlığı olmayanlara ise fırsatlar, ya hiç görünmez ya da imkansız gibi görünür. Bizler neler hazırlıyoruz ki fırsatlarda kendilerini bize hazırlasınlar. Bilmeliyiz ki büyük fırsatlar, genellikle büyük zorlukların ve büyük sıkıntıların ardındadır.

Yine 1000’li yılların müthiş dehası Biruni’yi George SARTON, ”İnsanlığın tanıdığı en büyük bilim adamlarından biri ” diyerek tanımlar. Biruni, üzerine sözlerini şöyle sürdürür George Sarton;

”11.asır, Biruni çağıydı. ”
(Biruni’yi ilk kez mi duydunuz yoksa?
Büyük gayretler göstererek boylam derecelerini ölçen Biruni..
Güneş ve Gezegenleri gözlemleyen Biruni..
Yerkürenin yarı çapını günümüzden bin yıl önce gerçeğe uygun şekilde hesaplayabilen Biruni..
Matematik, fizik, geometri, coğrafya ve astronomide yaptığı çalışmalarla çığırlar açan Biruni)
Yukarıdaki gibi Batılı bilim adamları her zaman insaflı olamıyor ne yazık ki..

Fuat Sezgin Hocamız, Avrupalıların: ”Müslümanların bilime katkısı yoktur ” tezini, tarihin tozlu raflarında kalmış yüz binlerce yazma eseri araştırmanın sonucunda, delilleriyle çürütmüştür. Ama bu birikime sahip olmak içinde ömrünü adayarak bedel ödemiştir.

İstanbul’da bir Üniversite’de konuşma yaparken cesarete ve öz güvene ruh katanın ”bilgi ” olduğunu çok net olarak ifade etmiştir açıklamalarında.

”Acaba Müslümanlar dünyaya açılmasaydı Avrupa, bugünkü Avrupa olabilir miydi? 19. yüzyıla kadar Avrupa’da coğrafya bilimi hiç yokken Müslüman bilginler, coğrafya hakkında geniş çalışmalar yapmıştı. Amerika’nın ilk haritasını Müslümanlar yapmıştır. ”

Sözleriyle Avrupa’nın bugünkü seviyesini, refahını ve gelişmişliğini, Müslüman alimlere borçlu olduğunu büyük bir öz güvenle hatırlatıyordu. Avrupalı bazı insaflı bilim adamları bile bunu eserlerinde artık itiraf edercesine ortaya koyuyorlardı. Örneğin: Carl Benjamin Boyer, ”Matematik Tarihi ” adlı eserinde Yer Çekimi Kanunu’nu İngiliz bilim adamı Newton’dan önce Biruni’nin ortaya attığını yazmaktadır.

Fuat Sezgin Hoca, milletinin ve ülkesinin geleceğine dokunmak istiyordu. Geleceği şekillendirebilmek için de geçmişi doğru şekilde bilmek gerekiyordu. Çünkü bir millet, tarihi hafızasını bilmeden nereye doğru yol alacağını bilemezdi. Geçmişte var olmayan, gelecekte de var olamazdı. İşte bunda dolayı geçmişi biraz kımıldattı ki, gelecekte biraz kımıldasın. Çünkü geçmişinde zafer kazanan bir devlet ve eserler koymuş bir millet, tekrar aynı ruh ve heyecanla dirilebilirdi.

Fuat Hocanın tüm derdi geçmişin tozunu alarak geleceğe parlaklık verebilmekti. Eğer ayna tozlu ise kendini göremezsin. Kendini göremeden kime göre ve neyi örebilirsin? İslam medeniyetinin aynasındaki tozları, eserleri ile silen Faut Hoca’nın kutlu yolundan, bilgiyle, emekle ve inançla yürüyenlere ne mutlu!

Tarihi altın zaferle dolu bu azizi millet, böyle inançlı ve fedakar insanlarımız sayesinde ayakta kalacaktır.

Fuat Hoca, zor olanı başardı. İslam Bilimler Tarihi kitabını yazabilmek için 60 ülkenin kütüphanesini gezdi. Bir kuyumcu titizliğiyle hazine arar gibi eserler aradı. Bu yüksek amaç için yaklaşık 400.000 yazma kitabı inceledi.

Önemli Not: Benim kendim için aldığım ve siz değerli okuyucularıma da ısrarla tavsiye edebileceğim bir sır var burada. Eğer futa Sezgin Hocamız, bu ilk adını atmasaydı, yani yazdığı bu eserin ilk cildini çıkarabilme cesaretini ve azmini kendinde bulmasaydı; bir de kendini aşan bir hedef belirleyip 8-10 yıl sabırla, canla başla ve büyük bir aşkla çalışmasaydı bu eseri yazamazdı. Eser yazılmasaydı kendisine yeni kapılar açılmazdı. Çünkü bu kitapla tanındı, konferanslar verdi ve ardından müze için sponsor buldu. Kısaca bu yoldaki çalışmaları ile müze açma fikri de kalbine doğmuş oldu. Bize burada düşen en önemli hisse, kendimizi aşan hedefler belirlemeli, zorluklar ne kadar büyük olsa da bir yol bulup dağları aşmalı ve ortaya güzel bir ürün veya bir sonuç koymalıyız.

Emin olun ki yaptığınız bir güzel iş ve ya elinizdeki işi en güzeliyle yapmanız, sizlere tahmin edemeyeceğiz nice kapıların açılmasını da sağlayacaktır. Çünkü bir işi güzel bitiren, daha güzel bir işi kapısında hazır bulacaktır.

Elindeki zenginliklerin kıymetini kaybettikten sonra anlayanlara, ”Gülistan ” adlı eserde bir kölenin hikayesi şöyle anlatılır.

Eski zamanlarda bir köle, sahibiyle birlikte bir gemiyle yolculuğa çıkmıştı. Zavallı köle, ilk kez deniz görmüş ve dolayısıyla da ilk kez bir gemiye binmişti. Gemi, her rüzgarda dalgalandıkça veya büyük bir dalga ile karşılaştıkça çalkalanıyordu. Geminin güvenli olduğunu anlamayan köle, hop oturup hop kalkıyor, bağırıp çağırarak etrafı birbirine katıyordu.

”Boğulup gideceğim, öleceğim! ” diyerek korkudan tir tir titriyordu. Kölenin sahibi ve gemidekiler, ne yaptılar ise köleyi bir türlü sakinleştiremediler. Köle, telaşlı davranışlarıyla herkesin yolculuk keyfini kaçırıyor, yolculuk gittikçe büyük bir işkenceye dönüşüyordu.

Gemide bulunan bir bilge, ”Ben onu nasıl susturacağımı biliyorum. ” diyerek kölenin sahibinden izin alır ve oradakilerin yardımıyla köleyi tutup ”Hoop! ” denize atıverir. Köle denizin dalgalarında bir iki batıp çıktıktan sonra, can havliyle gemiye çıkarılmasını için yalvarır durur. Bilge, kölenin tekrar gemiye çıkarılmasını söyler. Tekrar el birliği ile köleyi gemiye alırlar. Köle gemiye çıktıktan sonra ağzından çıt çıkmaz, adeta dut yemiş bülbüle dönmüştür. Herkes rahat bir nefes alır. ve huzurlu bir yolculuk başlar. Tabi, kölenin sahibi merakla bilgeye sorar;

”Köleyi nasıl sakinleştirebildiniz? Beni dinlemeyen köle sizi nasıl dinledi? Bu yöntemin sırrı nedir?
Bilge gülümseyerek cevap verir:
”Köle önceden boğulmanın ne demek olduğunu, geminin ne kadar büyük bir nimet olduğunu bilmiyordu. Bunu öğrenmesini sağladım. ”

Canlarım, biz vatanından uzakta onlarca yılını geçirmiş Fuat Hocanın sevgisini belki anlamakta zorluk çekebiliriz. Ancak bir nimetin büyüklüğünü ve değerini ondan yoksun olanlar, daha iyi anlar elbette. Bir evin önemini, evdeki güven ile huzuru, hatta sıcacık bir çorbanın kıymetini, belki bazen takdir edemiyoruz. Fakat onlardan yoksun kalanlar ancak gerçek değerini gösterebilirler. Elimizdeki değerlerin kıymetini, onları kaybetmeden anlayabilmek ne büyük erdemdir. Hele de bu, ”vatan ” gibi tüm hazinelerden daha kıymetli bir değerse. Bazen vatan kelimesi üzerine çok da titremediğimizi üzülerek görüyorum. Vatanın kıymetini bilmek için, vatanın koynunda kefensiz yatan şehit dedelerimizin varlığını bilmek yeterli değil midir?

Almanya Cumhurbaşkanı Johannes Rau, bir gün Fuat Hoca’ya bir mektup gönderir:
”Size Alman vatandaşlığı kimliğini ben takdim edeceğim. ” diyerek kendisini makamına davet eder.
Dünya çapında bilim alanında bir otorite kabul edilen Fuat Hocamız cevaben:
”Sayın Cumhurbaşkanı,
Alman vatandaşı olmam için bizzat ilgilenmeniz beni onurlandırdı. Fakat bu nazik teklifinizi kabul etmem mümkün değildir. Almanlar, çok sayıda ilim adamına sahip bir millettir. Lakin mensubu olduğum Tük Milleti ise son asırlarda yeterli bilim adamı yetiştiremedi. Bundan dolayı da hayatta iken ve öldükten sonra da Müslüman Türk alimi olarak anılmak isterim. Bu arzumu anlayışla karşılayacağınızı umuyorum. ” diyerek Fuat Hoca, Alman vatandaşlığı teklifini geri çevirir.

Yukarıda Alman Cumhurbaşkanına verdiği bu anlamlı cevap da yüreğinde büyüyen vatan sevgisinin canlı ve somut örneğinden başkası değildir.

Neticede hayat engelsiz değildir. Mutlaka her insanın da yaşadığı bir takım zorluklar vardır. Her dağın zirvesinde ki kar eşit değildir. Kiminde az, kimide çok. Bu dağın yükseliğine göre değişebilir. Yüce Allah da dağına göre kar verir. Fuat Hoca da yaşadığı bütün bu zorluklarla iradesi ve azmi adeta çelikleşmiş, zorluklar ve engeller karşısında yılmamayı ve pes etmemeyi hayat felsefesi haline getirmiştir. Fuat Hocamızın hayatına baktığımız da bir gerçeği daha net göreceğiz.
”Üstümüze kapanan kapı, belki daha güzel bir kapının açılacağı içindir. ” Hem batmışsa güneşimiz ”ah, vah! ” etmenin ne anlamı var. İyisi mi biz yarın, güneş doğduğunda ne yapacağımız bilelim.

”Sonbahar ve kışı yaşamadan ilkbaharı ve yazı yaşayamazsınız! ”
Yani her kolaylık zorlukla beraber. Hem yüce Rabbimiz, Kur’an-ı Kerim’de buyurmuyor mu?
”Her zorluktan sonra bir kolaylık vardır. ” diye. (İnşirah süresi)
Bilmeliyiz ki, çilesini çekmediğimiz, cefasını tatmadığımız hiç bir işin sefasını ve başarısını tadamayız. Yüce Yaratıcı, nasıl bu zorluklarla Fuat Hoca’yı geleceğe hazırladıysa bizlerde hayatımız da yaşadığımız zorlukları, geleceğimiz için birer eğitim ve gelişim aracı olarak görmeliyiz.

Bir düşünelim lütfen! Farz edelim ki karşınızda aşmanız gereken koca bir dağ var. Nice zahmetlerle bir dağa tırmanıyorsunuz. Yoruluyor, belki de acılar da çekiyorsunuz. Tam zirveye çıkıp zirvenin sefasını süreyim diye düşünürken tırmandığınız dağın ardından daha büyükçe bir dağ sizi beklemektedir. Yaşadığınız bu kadar zorluğun üzerine daha büyük bir zorlukla karşı karşıyasınız. Ya pes edeceksiniz.. Ya da sabredecek ve vazgeçmeyerek elinizden gelenin en iyisini yapmak için gayret edeceksiniz?

Fuat hoca pes etseydi, yine Fuat Hoca olarak yaşardı elbet. Ancak dünya çapında bilimler tarihine yeni bir soluk kazandıran bir Prof. Dr. Fuat Sezgin olamazdı.

Aslında tarih boyunca iz bırakan bütün liderlerin hayatlarını incelediğimiz de iki özellik genelde göze çarpıyor.
1) Hemen hemen hepsinde zorluklar karşısında yıkılmayan sapasağlam bir umutlarının olması.
2) Asla değişmeyen ve kararlı bir çalışma disiplinine sahip olmaları.

Canlarım, candan dostlarım!
İşte elinizde çalışmayı sevmek gibi bir sanat ve kitap gibi size kılavuzluk yapacak bilgi dolu bir dünyanız varsa her zorluğun üstesinden gelinir Allah’ın izniyle.

”Kimya ” kelimesi, dilimize ve Avrupa dillerine Arapçadan geçmiştir. Bu durum, Müslüman bilim adamlarının kimya alanındaki üstün başarılarından kaynaklanmaktadır. Özellikle Cabir b. Haygan, Ebubekir Razi ve Kindi, kimya dalında 7. ve 8. asırda çok önemli çalışmalara ve olağanüstü başarılara imza atmışlardır. ”Yangında yanmayan kağıt, gece okunabilen mürekkep ” gibi nice buluşlarda imzaları vardır. Cabir’in eserleri Batı dillerine çevrildi ve yüzyıllarca Avrupa ülkelerinde ders kitabı olarak okutuldu. Cabir’in Batı dillerine ismi ”Geber ” olarak geçmiştir Tıpkı İbn Sina’nın ”Avicenna ” olarak bilinmesi gibi.

Bakın Cabir b. Hayyan 700’lü yıllardan bizlere nasıl sesleniyor:
”Kimya (İlköğretimde Fen bilimleri) ilminde en önemli husus, pratik uygulamalar yapmak ve deneyler gerçekleştirmektir. Çünkü bilgiyi uygulamayan veya deneysel çalışmalardan bulunmayan kişi, ilmin en alt seviyesine bile ulaşamaz. Ey oğul, deneyler yap ki, ilim elde edesin!

”Sen bilmez misin ki bir ağaç, sadece bir baharın yağmuru ile büyümez. ” Ormanlarda gördüğümüz, bahçelerde yemişlerinden faydalandığımız o kocaman ağaçlar, bir zamanlar minicik, tazecik bir fidandı. Dünün o tazecik fidanları, yıllarca bulutlardan düşen yağmur taneleri ile beslendi. Güneşin yakıcılığına yıllar boyunca sabretti. Hepsi de yavaş yavaş büyüyerek bugünlere gelebildi. Bizler de bilgi yağmurları ile sürekli beslenerek öğrenmeyi ve çalışmanın zorluğuna sabretmeyi kendimize ilke edinmeliyiz.

Asla unutmayınız! Bulutlardan düşen her yağmur tanesi nasıl ekinleri, çiçekleri, ağaçları ve toprağı besliyorsa öğretmenlerimizden ve sessiz öğretmenler olan kitaplarımızdan düşen her bilgi tanesi de zihinlerimizi ve geleceğimiz besler.

Sorumlu ve bilinçli öğrenci, okula ve ve derslere karşı içindeki koru sönen ateşi harlayacak girişimlerde bulunur hemen. Bu davranış, onun geleceğini şekillendirme bakımından çok ama çok önemlidir. İşte içimizdeki motivasyon ateşini canlı tutacak önemli çalışmalardan biri de düzenli olarak nitelikli eserleri okumayı, alışkanlık haline getirmektir. Bu satırları şimdi okuyor olmanız, sizlerin hedeflerinize doğru emin adımlarla yürüdüğünüzü ve okumaya karşı da heyecanınızı da koruduğunuzu göstermektedir. Bundan dolayı günümüzdeki bunca caydırıcı etkilere kanmayarak bu okuma eylemini gerçekleştirmenizi yürekten alkışlıyorum. Her şeye rağmen okuyanlar, elbette her şeye rağmen zirvelere tırmanacaklardır.

Dostlar:
Hayallerimiz ve hedeflerimiz varsa önce, ona biz inanmalıyız. Önce kendiniz, başaracağınıza inanmaz ve korkarsanız söyler misiniz nasıl yol alabilirsiniz? Hedefinize emin adımlarla nasıl yürüyebilirsiniz?
Hedefine ve en önemlisi kendine inanan kişi, bir problemle karşılaştığında ya bir yol bulur, ya da yol yoksa yeni bir çözüm yolu keşfeder. Yoldan kolayca çekilenler ise kendine yürüdüğü yolda inanmayanlardır. Tarihin böyle isimlerden bahsettiğini hiç duymadım.

Samaniler sultanı (9.yy) Müslüman bir bilim adamını (Sahib b. Abdad), kendi ülkesinde yaşaması ve vezirlik yapması için davet eder. Ancak bilim adamı, kitaplarından ayrılmak istemediği için teklifi reddeder. Dikkat edin, reddetme nedeni kitapları imiş. Çünkü kitapları taşımak için 400 deve tutması gerekiyormuş.

9. yüzyılda yaşayan Müslüman bilim adamı ”Battani ” , Güneş, Ay ve gezegenlerin hareketleri üzerine araştırmalarda bulunmuştur. O, yaklaşık 1000 yıl önce, Batılıların dünyanın dönmediğini söylediği çağlarda, Güneş yılını ”365 gün, 5 saat, 46 dakika, 24 saniye ” olarak hesaplanmıştır. Bu hesap, günümüzdeki ölçümlerden sadece bir kaç dakika farklıdır. Battani’nin kitapları yıllarca Batı’da ders kitabı olarak okutulmuştur. Astronomiye ve bilime olan katkılarından dolayı Ay’da bir kratere ismi verilmiştir.

Eğer bu tarihi gerçekleri okumazsak veya tarihimizi, yabancıların masa başında yazmış olduğu masalları okuyarak öğrenirsek kendimizi bilmiş zannederiz ama bildiklerimiz, onların bizim bilmemize izin verdikleri kadar olacaktır. Şu da bir gerçek başkalarının ipiyle tarihin kuyusuna inilmez.

Kendi medeniyetinin ve kendi tarihinin kaynaklarından habersiz olanlar, kendi değerlerine de yabancılaşmaya başlarlar. Çünkü tarihini doğru öğrenemeyen nesil, geçmişinden utanarak kimliksiz kalmaya ve diğer yabancı kültürlere özenerek başkalaşmaya mahkumdur.

Fuat Sezgin Hocamız, 60 yılı aşkın çalışmalarıyla ve ortaya koyduğu eserlerle bilimin bugünkü seviyesine gelmesinde, Müslüman bilim adamlarının büyük bir payı olduğunu ispatlamıştır. Ancak Avrupalılar, 17. yüzyıla kadar Müslüman bilim adamlarının yaptıkları bilimsel çalışmaları ve buluşları görmezden gelerek Rönesans ( Milattan önceki Roma-Yunan kültürünün yeniden doğuşu) kılıfıyla örtemeye çalıştılar. Bilim ve teknolojinin gelişmesinde bütün payı kendilerine biçtiler. Üstün olduklarını her fırsatta iddia ettiler. Halbuki yüzyıllarca boyunca Müslüman bilim adamlarının kitaplarını, tercüme ederek okudular, okuttular, bilgilendiler ve kalkındılar. Ancak tercüme ederken de kitabın gerçek yazarını, Müslüman bilim adamının ismini yazmayıp kitapları kendileri yazmış gibi tercüme ettiler.

Öğrencilerimize, gelecek neslimize, tarihi değerlerimizi doğru ve etkili aktaramazsak gelecekte tarih yazacak bir nesil yetiştiremeyiz. Çünkü geçmişini sağlam temellere oturtamayan milletler, gelecekte sağlam kuleler dikemezler. Nasıl ki perşembenin gelişi, çarşambadan belli oluyorsa ”dünü ” anlamadan ”bugüne ” değer katamayız.

Tarih, bir anlamda hatalarla yüzleşebilmek ve hatalardan dersler çıkararak hatalara hayat katmaktır. Yani olumsuzu olumluya çevirmektir.

Tarih bir milletin köküdür.
Kökler unutulursa göklere çıkılamaz. Batılıların yapmak istedikleri de tam da budur. Yani Müslüman milletleri tarihinden ve köklerinden koparmak. Koparmak mümkün değilse de en azından uzaklaştırmak. Neden böyle dertleri olsun ki?

Çünkü geçmişini ve değerlerini doğru ve çok iyi öğrenmeyen ve özümsemeyen bir nesil, ruhsuz bir nesildir. Çünkü onlar için ülkesinin ve milletinin değerleri çok da önemli değildir. Çünkü doğru bir tarih, bir milletin ruhudur. Ruhsuz kalan bir millet, nasıl ayakta kalabilir?

Tarih hafızadır.
Tarih bir milletin özü ve gelecek için özetidir.
Tarih kimlik belgemizdir.
Tarih aynadır.
Tarih, hatırlamak ve hatırda tutmaktır.
Tarih, unutanlara hatırlatmaktır.
Çünkü tarih geçmiş değil, gelecek içindir.
Tarih, güçlü bir gelecek için en büyük derstir.
Bu dersi doğru anlamayan milletler, asla kendileri olamazlar.

Profesör İhsan Fazlıoğlu hocanın tarih okumanın ve öğrenmenin önemi ile ilgili çok güzel tespitleri var. Tarihi doğru ve tam anlamıyla bilmenin önemi üzerine müthiş bir örnek verir ”Akıllı Türk Makul Tarih ” kitabında. Yaşanmış olan bu örnek kısaca şöyle.

1967 yılında İsrail ile Mısır arasında bir savaş gerçekleşmişti. Bu Altı Gün Savaşları’ nda İsrail komutanları, ilginç bir taktik uygulamışlardı. İsrail uçakları doğrudan saldırmak yerine önce Akdeniz üzerinden uçmuş. Daha sonra Tunus hava sahasından dönmüş ve Mısır hava kuvvetlerinden herhangi bir uçak havalanmasına imkan bırakmadan tüm Mısır uçaklarını yok etmişti. Yok edilen hava limanları ve yüzlerce uçak:

Yıllar önce Arap dünyasında yayınlanan bir dergide, bu savaş ile ilgili İsrail Genel Kurmay Başkanı’yla yapılmış bir söyleşi, okumuştum.

Arap gazeteci, şöyle bir soru sormuştu:
”Arkadan dolanma fikrine nasıl vardınız, bunu nasıl düşündünüz?
Genelkurmay Başkanı’nın cevabı gayet açıktı:
-Yavuz Sultan Selim’in Ridaniye Savaşı’ ndaki taktiğinden ilham aldık. Yavuz Sultan Selim, Memluk ordusunun toplarına hedef olmamak için arkadan dolanmıştı.
Bunun üzerine gazeteci tekrar sorar:
-Peki, bunun Mısırlıların da akıllarına gelebileceğini hiç düşünmediniz mi?
Yine net ve kısa bir cevap verir İsrailli komutan:
”Kesinlikle hayır! Çünkü onlar, tarih okumazlar. ”

Müslümanların 8. yüzyılda İspanya, Portekiz ve İtalya topraklarında kurmuş oldukları ülkenin (Endülüs) sadece bir şehri olan ”Kurtuba ” kütüphanelerinde altı yüz bin yazma eser vardı. Diğer şehirleri de düşündüğümüzde elle yazılmış kitap sayısı, milyonları geçiyordu.

1200 #8242; lü yıllarda sadece Bağdat şehrinde 40 kütüphanenin olduğunu tarihi kaynaklardan öğrenmekteyiz. Bugün şehirlerimizde kütüphanelerin sayısı ne kadar acaba?

Tarihte olduğu gibi ne zaman kitaba, kütüphanelere ve okumaya gereken önemi verirsek işte o zaman, medeniyetler ufkunda bir güneş gibi doğacağımız günün müjdecisi olacaktır.

Fuat Sezgin Hoca, tarihinin derinliklerinde İslam dünyasının eserlerini ve Müslüman bilim adamlarının çalışmalarını önce okuyarak ve araştırarak öğrenmek istedi. Sonra unutulan bilim adamlarımızın eserlerini, gün yüzüne çıkarmak ve özellikle de unutulan yada unutturulmaya çalışan gerçekleri ortaya koymak için ömrünü bu gayeye adadı. Bunun için öce dil öğrenmesi gerekiyordu. Altı ay içerisinde Arapçayı öğrendi. Sonrasında tarihi metinleri ve gerçekleri aydınlatabilmek için dil öğrenmeye devam etti. Her yıl yeni bir dil öğrenerek 27 dil öğrendi. Durmadan çalışacaktı, çünkü yapılacak iş çoktu. Gününün 17-18 saatini bu işe isteyerek ayırdı. Bundan dolayı hiç bıkmadı, yorulmadı ve usanmadı. İnsan nefes almaktan usanır mıydı? Okumak, öğrenmek ve bilim, Fuat Hoca için adeta bir nefesti. Bir rüzgar olup esti ülkeden ülkeye, kütüphaneden kütüphaneye. Batılıların görmezden geldiği hakikatleri belgeleriyle kanıtlayacaktı. Güneş balcıkla sıvanmazdı. Gerçekler er yada geç ortaya çıkardı. Gerçekler çıkardı çıkmasına ama gerçeklerin ortaya çıkması için de gönlünü ve ömrünü gerçekten adamış gerçek bilim adamlarına ihtiyaç vardı. Fuat Sezgin hoca, işte bu inançla koyuldu yola.

Bir insan, sevmediği ve istemediği bir alanda dünya çapında ses getirecek eserlere imza atamaz. Eğer canı gönülde isterse bir işi, samimi inanırsa ona ve bir de sevdiği bir alan olursa hayatını adamaya hazır olur. Uğruna ömrün adandığı her işte , inanılmaz zaferler elde edilir.

Fuat hoca kararlıydı. Eğer bir insan kararlıysa ve kararı inancıyla yoğrulmuşsa artı o karar çelikleşmiştir. Emin olun ki, kararlı olana ve nereye gideceğini bilene de bütün dünya kenara çekilerek mutlaka yol verirdi. İnsan, yeter ki ne istediğini bilsin, yeter ki istemeyi bilsin ve yeter ki pes etmemeyi bilsin.