Akıllı Yaşama Sanatı Kitap Alıntıları – Baltasar Gracian

Yaralı Parmağınızı Göstermeyin, yoksa herkes ona saldırır.

Geçmişte kalan acılardan ötürü sızlanmak, yeni acılara zemin hazırlar.

Hayalleriniz de kusurlarınız da mühürlü kalsın.

Bir şeyi omzunuzun üstünden fırlatıp atabilecekseniz, onu yüreğinize dert etmek aptalcadır.

Çoğumuz ve en iyimiz bile başka insanlara muhtaçtır.

Zira her konu hakkında bilgi sahibi olmak önemli olmasına rağmen, her konu hakkında her şeyi bilmek gerekmez.

Onların en büyük üstünlükleri bile çekilmez görünür ve benlikleri barbarca bir zarafet yoksunluğuyla lekelenmiştir.

Çok kurnaz geçinmek ahmaklıktır. Eğer bir ineği çok fazla sağarsanız, süt yerine kan elde edersiniz.

Yarına iş bırakmayan kişi, her zaman daha fazla yol kat eder. Festina lente[6] krallara yakışır bir ilkedir.

İnsanın hayattaki büyük derslerinden biri kendini frenlemeyi bilmesi, daha da önemlisi ise kendini bazı işlerden ve insanlardan yoksun bırakmayı öğrenmesidir.

İşlerin nasıl yapıldığı gidişatın belirrol oynar, görgülü tavırlar insanların duygularını derinden etkiler. Hoş davranışlar hayata neşe katar ve iç açıcı ifadeler sağlar.

Su aktığı yolun; insan, içinde doğduğu şartların iyi ve kötü niteliklerini alır. Bazıları yurtlarına daha fazla şey borçludur, çünkü zirvede daha elverişli bir ortam mevcuttur.

Bilge adam kendisine teşekkür edilmesinden ziyade ihtiyaç duyulmasını tercih eder.

Bazıları çok düşündükleri ve çok hisli oldukları için ölürler. Bazıları hiç hisli olmadıkları ve düşünmedikleri için yaşarlar.

Yaratıcı bir zeka, bilge bir beyin, hoş ve ince bir zevk.

Yaratıcı bir zeka, bilge bir beyin, hoş ve ince bir zevk.

Gücün şöyle bir avantajı vardır ki, çok fazla iyilik yapabilirsiniz.

Ne görenlerin hepsinin gözleri açıktır, ne de bakan herkes görebilir Koşucusu kör olan bir küheylan mutsuzdur; o asla gürbüz olamaz.

Devletler, kontrollerine aldıkları muhalefet hareketlerini, ayaklanmaları ya da devrimleri, dışında kaldıklarından daha kolay engeller.

Kendi kendisinin efendisi olmak isteyen, önce kendini tanımalıdır.

Ne yönden olursa olsun, akıntıya karşı kürek çekmeyin. Her şeyin bir net, bir de belirsiz tarafı vardır. Keskin ucundan tutarsanız en güvenli bıçak bile sizi yaralar, ama sapından tutmayı başarırsanız, düşmanın mızrağı sizin en büyük silahınız olabilir.

Zamana ayak uydurmak, zamana hükmetmek demektir.

Akrabalar, arkadaşlar ve hatta düşmanlar arsıfjs birçok şey görmezden gelinmelidir. Özellikle de can sıkıcı konularda, ayrıntılarla uğraşmak insanı usandırır. Canınızı sıkan şeyin çevresinde dolanıp durmaksa, bir tür saplantıdır.

Bilge doğa, balın tatlılığını ve iğnenin keskinliğini, arının bedeninde birleştirmiştir.

Dünyanın bir yarısı diğerine gülüyor ve aslında hepsi aptal.

Eğer yaşanmakta olana başkaldırıyorsanız ve gençseniz, yaşadığınız her ne olursa olsun serüvendir.

Gaye bakımından öyle zayıf insanlar vardır ki, her zaman diğerlerinin kendilerini yönlendirmesine ihtiyaç duyarlar. Zihinleri bulanık değildir, muhakemelerinde hiçbir sorun yoktur, ama eyleme geçmek konusunda yeterli kapasiteye sahip değillerdir. Zorlukları saptamak biraz, onlara çözüm bulmak daha da fazla hüner gerektirir.

doğadaki en kusursuz görünen yaratım bile yontulmamıştır, eğitim yoksa mükemmellik yarım kalır. yüzeysel eğitim alınmadığı sürece herkeste parlatılmamış bir yön kalır ve mükemmelliğin her türü biraz cila gerektirir.

ihtiras yoksunluğu, en asil zihinlerin ayrıcalığıdır. bu yoksunluk bizi geçici ve ucuz dürtülerin etkisinden kurtarır. insanın kendine, nefsine hâkim olması en önemli ilkedir; özgür iradenin zaferi burada yatar. ihtiras kişiliğimizi yönetmiyorsa, gözümüz yükseklerde değilse, küçük mevkiler bile en büyüklerinden farksızdır. skandallardan kaçınmanın yegâne rafine yolu ve yeniden saygın bir insan olmanın en kısa yolu budur.

mükemmel doğmadık; tamamlanmış varlığımıza erişene dek, üstünlük ve becerilerimizin bütününü elde edip, kişiliğimiz ve mesleğimiz açısından her gün daha da gelişiriz. bu durum zevklerimizin saflığı, zihnimizin berraklığı, muhakememizin olgunluğu ve irademizin sağlamlığından anlaşılır.

bilgisiz insan ışıksız bir dünyadır.

Yeteneğinizi herkesin önünde sergilemenize gerek yok. Gereğinden fazla güç harcamayın. Fazladan güç ya da bilgi harcanmasına izin vermeyin. Becerikli bir şahinci, sadece o anki sürek avına yetecek kadar kuş uçurur. Eğer bugün fazla gösteriş yaparsanız, yarına sergilenecek hiçbir şey kalmaz. Bir köşede, her zaman herkesin gözünü kamaştırabilecek bir yeniliğiniz olsun. Her gün yeni bir şeyler sunmak beklentileri canlı tutar ve kapasitenin sınırlarını gizlemeye yardımcı olur.

Beklemek, acele ve ihtirastan arınmış, sabırla bezenmiş, asil bir kalbin göstergesidir. Eğer başkalarının efendisi olmak istiyorsanız, önce kendinizin efendisi olun. Fırsatın merkezine ulaşmadan önce feleğin çemberinden geçmek zorundasınız. Akıllı bir ön hazırlık hedeflerinizi ve araçlarınızı
olgunlaştırır. Zamanın koltuk değneği, Herkül’ün sihirli değneğinden daha etkilidir. Tanrı da insanı sopayla değil zamanla terbiye eder. “Zaman ve ben, herhangi iki şeye karşı koyabiliriz” diyen kişi büyük bir laf etmiştir. Talih de beklemeyi bileni büyük ödülle karşılayacaktır.

Gayret, zekânın yavaş yavaş düşünüp bulduğunu acilen gerçekleştirir. Telaş aptalların başarısızlığıdır; çünkü onlar can alıcı noktayı bilmezler ve işe hazırlıksız girişirler. Diğer yandan, akıllılar da harekete geçmeyi fazla erteledikleri için başarısızlığa uğrarlar;
öngörü düşünüp taşınmayı gerektirir ve geciken eylem genellikle hızlı alınan kararları boşa çıkarır. Sürat iyi şansın annesidir. Yarına işini bırakmayan kişi, her zaman daha fazla yol kat eder. ‘Festina lente’ (yavaşça acele et) krallara yakışır bir ilkedir.

Bir insanın ye­terliliği ve büyüklüğü, servetiyle değil erdemiyle ölçülür. Erdem tek başına her şey karşısında yeterlidir. Erdem insanların yaşarken sevilmelerini, ölümden sonra hatırlanmalarını sağlar.

İhtiras her zaman mantığı devreden çıkarır.

Kendinizi başka birine bağımlı kılmaktansa, onları kendinize bağımlı kılmak daha iyidir.

Yargıya getirilen yenilik­ler tehlikelidir, çünkü çelişkilere yol açarlar.

Keşif özel bir fazilettir ve çok nadir yapılır.
Birçok insan keşfedildikten sonra bir şeyden yararlanır, ama bu şeyi ilk keşfeden kişi olmak bir armağandır. Bu ilki gerçekleştiren kişiler mükemmelliğe ulaşırlar.

Anka kuşu bile köşesine çekilerek ününü tazeler ve yokluğunda özlem yaratır.

Yetenekler kullanıldıkça yeşerir çünkü bir şeyin özündeki mükemmelliği görmek, o şeyin dışını görmekten daha zordur.

Yokluğunda aslan gibi görünen biri, varlığında çok gülünç durumlara da düşebilir.

Bilgeler anlayışlı bir tavırla konuşur ve övgüler geçici bir memnuniyet sağlar. Bilge Antigonus ününün şaşaasını sadece Zeus’a indirgemiş ve Platon, Aristoteles’i ekolü kabul etmiştir. Ba­zıları sadece midelerini doldurmayı düşünürler.

Birçok insan kendilerini akıllı sanmasa, aslında gerçekten akıllı olabilirdi.

Yiğitlik, cömertlik ve sadakat dünyadan yok olsa dahi, insanoğlunun bu erdemleri sizin kalbinizde tekrar bulabilecek olmasıyla övünebilmelisiniz.

Zihnin olgunluğu her şeye anında inanmamaktan geçer. Yalan her yerde rastlanan bir şeydir. Bu yüzden de inanmak o kadar kolay olmamalı.

Onursuz insanlara karşı zafer kazanmaktansa, onurlu insanlarla anlaşmazlık yaşamak daha iyidir.

Gösterişli bir giriştense, zarif bir çıkışı daha fazla önemsemelisiniz.

Her insan için uygun bir zaman gelir. Bu zamanı kullanın, çünkü bu fırsat her an elinize geçmez ve her gün bir zafere ulaşamazsınız. Bu şekilde kendini gösteren insanlar vardır. Eğer yetenekleriniz çok yönlüyse, onlar mucizevî olarak kabul edilirler.

Mükemmellik bile bazı koşullara bağlıdır ve her zaman mümkün değildir.

İnsan yirmi yaşındayken tavus kuşu, otuz yaşındayken bir aslan, kırkında bir deve, ellisinde iri bir yılan, altmışında köpek, yetmiş yaşında bir maymun, sekseninde ise hiçbir şeydir.

Güzellik ve aptallık genellikle el ele yürürler.

Bayağı ruhlar karşısında cömert davranmak anlamsız ve boştur.
Çünkü onlar terbiyenin dilinden anlamazlar.

Herkesin söylediği şey gerçektir ya da gerçek olacaktır.

Söylediğiniz sözlere her zaman dikkat edin, böylece düşmanlarınız bile sizi dinlemek­ten keyif alabilir. İnsanları memnun etmek isteyen kişi, huzurlu olmalıdır.

Kuşlar kısa süre sonra korkulukla bile dalga geçmeye başlar. Acı ve tatlıyı birleşti­rebilmek iyi bir zevkin göstergesidir.

Boğulma korkusunun insanları yüzücü yapması gibi, bazıları da ancak bir zorlukla karşılaştığında bunun altından kalkabileceğini kanıtlayabilir.

Biz insana değil, onun sahip olduklarına boyun eğeriz ve iltifatlar insanların görünen niteliklerine değil, arzulanan üstünlüklerine yapılır.

Zamana ayak uydurmak zamana hükmetmek demektir. İstediğini elde edebilen kişi asla ününü kaybetmez. Güç işe yaramadığı zaman zekânızı kullanın. İki yoldan birini seçin; ya kralların cesaret yolu ya da hilekârların patikası. Beceri güçten daha etkilidir ve kurnazlık cesareti, cesaretin kurnazlığı yendiğinden daha fazla yenmiştir. Uzanamadığınız ciğere mundar demek, bazen en iyi yoldur.

Güçlü yanını bilen kişinin mükemmelliğe ulaşması kaçınılmazdır. Hangi niteliğinizin üstün olduğunu fark edin ve bu konuda sorumluluk üstlenin. Bazıları muhakemede iyidir, bazıları ise cesarette. Çoğu insan doğuştan gelen yetenekleri konusunda haşin davranır, bu yüzden de hiçbir konuda üstünlük kazanamaz. Zaman bizi abartılan tutkularımızdan arındırdığında ise çok geç kaldığımızı fark ederiz.

Sağduyu sahibi insanlar çatışmaya düşmez, kendileriyle çatışma­ya düşülmesine de meydan vermezler. Düşünce hürdür, ona karşı güç kullanılamaz ve kullanılmamalıdır. Bu nedenle akıllı insanlar sessizliğe gömülürler. Bunun dışına çıksalar da gölgeler ardında konuşur ve bunu çok az sayıda ve uygun insanların önünde ger­çekleştirirler.

Doğru anı hakkıyla değer­lendirmek istiyorsanız, o anın gelmesini beklerken bile ona yöne­lik bir şeyler yapmalısınız. Çünkü talihin dönemleri ve fırsatları her zaman düzensizce kapınızı çalar. Talih yüzünüze güldüğünde onun üzerine cesaretle atılın. Ama eğer talihsizseniz bir köşeye çekilmeyi bilin ki, üzerinizdeki talihsizlik iki katına çıkmasın.

Güçlü yanını bilen kişinin mükemmelliğe ulaşması kaçınılmazdır. Hangi niteliğinizin üstün olduğunu fark edin ve bu konuda sorumluluk üstlenin. Bazıları muhakemede iyidir, bazıları ise cesarette. Çoğu insan doğuştan gelen yetenekleri konusunda haşin davranır, bu yüzden de hiçbir konuda üstünlük kazanamaz. Zaman bizi abartılan tutkularımızdan arındırdığında ise çok geç kaldığımızı fark ederiz.

Zekâda ve anlayışta sıradan­lıktan kaçının. Cehalet merakın ötesine geçemez; halkın merakı size haz vermesin. Halk ucubelere çılgınca ilgi duyarken, bilgelik işin hilesini çözmenin peşindedir.

Mükemmeliyet nicelikle değil, nitelikle ilgilidir. En iyiler her za­man azdır ve onlar ender bulunur; bir şeyin fazla olması onun de­ğerini düşürür.

Değerli yaşamınızı rutin işlerle uğraşarak ya da bir işe derinlemesine dalarak harcamanız da eşit derecede talihsizliktir. Kendinizi işinize ve özençlerinize kaptırmayın. Aksi takdirde yaşamınızı karmakarışık edip zihninizi yorarsınız.

Gerekli olandan fazlasını vermek de bir çeşit suçtur.

Güvercin ve yılanı içinizde birleştirin. Bir canavar değil, bir deha yarattığınızı göreceksiniz.

Eğer iyi bir girişimde bulunduysak, niçin sonuca ulaşmayalım? Eğer kötü bir girişimde bulunduysak, neden en başında buna kalkışmışızdır ki?

Alay edilmeye tahammül gösterin, fakat kimseyle alay etmeyin.

Çok hoşlanılan bir kişi olmak için, insan en bayağı hayvanın kürküne bile bürünebilmelidir.

Gereğinden fazlasını bilmek sizin silahlarınızı köreltir. Çünkü sivri uçlar genellikle eğilir ya da kırılır. Genel geçer doğrulardan ilerlemek en kesin yoldur. Bilmek iyi olsa da, ufak şeylerle uğraşmaya takılıp kalmak iyi değildir.

Onunkini rehin almadığınız sürece, itibarınızı asla başkasına emanet etmeyin.

Bazıları da konuş­malarıyla dikkat çekmek isterlerken, boşboğazlıklarıyla sadece etrafındakileri sıkmakta başarılı olurlar.

Bazıları iyilik yapma­ ya çalışırken can sıkarlar. Çünkü onlar zevkin çeşitliliğini hesaba katmazlar.